Ιστορικό

Η Ελληνική Παιδοπνευμονολογική Εταιρεία

Η ιδέα της ίδρυσης κάποιου φορέα ενασχόλησης με τις παθήσεις του αναπνευστικού των παιδιών ξεκίνησε αρχικά από τούς Χάρη Κατσαρδή, νεοεκλεγέντα επίκουρο καθηγητή παιδοπνευμονολογίας  του πανεπιστημίου Κρήτης και Γιάννη Τσανάκα Παιδοπνευμονολόγο μέλος ΔΕΠ……. Στο Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο, και στη συνέχεια και τον Κώστα Πρίφτη, στις αρχές της δεκαετίας του 90. Ήταν περί τα τέλη Νοεμβρίου του 1993 και μόλις είχα επιστρέψει από την εκπαίδευσή μου στην Παιδοπνευμονολογία στη Βοστώνη. Η σύζυγός μου μου είπε πως είχε πάρει λίγες μέρες νωρίτερα τηλέφωνο κάποιος κ. Τσανάκας (τον είχα ακούσει μια φορά στο Συνέδριο του Νοσοκομείου Πεντέλης, 2 χρόνια πριν σε ομιλία του για την κυστική ίνωση) και είπε πως πρέπει οπωσδήποτε να ανέβω στη Θεσσαλονίκη  όπου κατά τη διάρκεια του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Νοσημάτων Θώρακος θα συναντιόμασταν όσοι ασχολούνται με την Παιδοπνευμονολογία. Στις 4 Δεκεμβρίου 1993 λοιπόν στο ξενοδοχείο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ συναντήθηκε ο πρώτος πυρήνας της Παιδοπνευμονολογίας:

Αϊβάζης Βίκτωρ, Ανθρακόπουλος Μιχάλης, Ζαρκινός Φώτης, Κατσαρδής Χάρης, Νανάς Χρήστος, Παναγιωτοπούλου Πολυτίμη, Παπά Ιόλη, Πρίφτης Κωνσταντίνος, Τσανάκας Γιάννης, Τσιλιγιάννης Θεοφάνης, Χατζημιχαήλ Αθανάσιος και Εμποριάδου Μαρία.

Μετά από διεξοδική και θερμή, όπως αρμόζει στους σύγχρονους Έλληνες συζήτηση, αποφασίστηκαν:

  • Η ίδρυση της «Ομάδας Παιδιατρικής Πνευμονολογίας» αποτελούμενη σε πρώτη φάση από τους παραπάνω γιατρούς.
  • Η συγκροτηθείσα «Ομάδα Παιδιατρικής Πνευμονολογίας» ή «Παιδοπνευμονολογική Ομάδα» θα αποτελεί υποομάδα ενταγμένη στην Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (εφόσον η τελευταία δεχτεί να την  περιλάβει) κατά τα Ευρωπαϊκά πρότυπα του Pediatric Assembly της ERS και της ATS.
  • Η Ομάδα θα συνέλθει και πάλι σε σύντομο χρονικό διάστημα για τον καθορισμό του αντικειμένου της Παιδοπνευμονολογίας, των προϋποθέσεων εγγραφής νέων μελών και τον καθορισμό των μελλοντικών της δραστηριοτήτων.
  • Σαν εκπρόσωποί της ορίστηκαν οι Χάρης Κατσαρδής και Γιάννης Τσανάκας.

Στις 24 Φεβρουαρίου του 1994, με επιστολή του προς τα μέλη της Ομάδας παιδιατρικής Πνευμονολογία ο Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, καθηγητής κ Αντώνης Ρασιδάκης  καλωσορίζει την Ομάδα μας στην Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία.

Στις 3 Δεκεμβρίου 1994 στα Ιωάννινα καθορίστηκαν οι αρμοδιότητες των μελών με τον Χάρη Κατσαρδή Πρόεδρο, τον Βίκτωρα Αϊβάζη αντιπρόεδρο, τον Φάνη Τσιλιγιάννη γραμματέα τον Κώστα Πρίφτη ειδικό Γραμματέα, τον Γιάννη Τσανάκα ταμία και μέλη τους υπόλοιπους της Ομάδας.

Από την πρώτη στιγμή η Ομάδα είχε να αντιμετωπίσει – πέρα από τις εσωτερικές διαφορετικές απόψεις για ποικιλία θεμάτων – αφενός την καχυποψία των συναδέλφων Παιδιάτρων και αφετέρου τον ανταγωνισμό των Πνευμονολόγων των ενηλίκων και των Αλλεργιολόγων. Στα μεγαλύτερα Παιδιατρικά Νοσοκομεία της χώρας και ιδιαίτερα της Αθήνας, η παρουσία του Παιδοπνευμονολόγου ήταν είτε υποτυπώδης είτε παντελώς ανύπαρκτη. Σε δύσκολα περιστατικά καλούνταν καθηγητές Πνευμονολογίας ενηλίκων, οι βρογχοσκοπήσεις εκτελούνταν σπάνια από Πνευμονολόγους ενηλίκων και η υποδομή για λειτουργικό έλεγχο της αναπνοής στα παιδιά ακόμη και για απλή σπιρομετρία ήταν ανύπαρκτη. Στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών ” Η ΕΛΠΙΣ ” ιδρύθηκε το 1985 το πρώτο Παιδοπνευμονολογικό  Εργαστήριο στην χώρα από τον Χάρη Κατσαρδή, που σε σύντομο χρόνο έγινε κέντρο αναφοράς για πολλά παιδιά από όλη την Επικράτεια. 

Ακολούθησε μια συνεχής και έντονη δραστηριότητα με δεκάδες συνελεύσεις και συζητήσεις για ποικίλα οργανωτικά, διαδικαστικά και επιστημονικά θέματα προκειμένου η Ομάδα να κάνει γνωστή και να εδραιώσει την παρουσία της. Αυτό επιτεύχθηκε σταδιακά με τη συμμετοχή της με στρογγυλά τραπέζια και ανακοινώσεις και με πρόσκληση ξένου ομιλητή Παιδοπνευμονολόγου στα Πανελλήνια Πνευμονολογικά και Βρογχολογικά συνέδρια των ενηλίκων, στις Ημέρες Πνευμονολογίας στα Ιωάννινα, στο Διατομεακό μεταπτυχιακό Σεμινάριο στην  Αθήνα, στην Παιδιατρική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος, στις Ημερίδες της Πεντέλης με οργανωτές τους Κ. Πρίφτη και Ι. Αναγνωστάκη και σε πολλές άλλες επιστημονικές εκδηλώσεις.

Μια από τις σημαντικότερες δραστηριότητες της Ομάδας ήταν η ομόφωνη επεξεργασία του υλικού και η διοργάνωση Ομιλιών για το παιδικό άσθμα, μετά από πρωτοβουλία του τότε Προέδρου μας Χάρη Κατσαρδή, σε πολλές πόλεις της Ελλάδος στις Ανοιχτές Εκδηλώσεις Υγείας του Υπουργείου Παιδείας  με συνδιοργανωτές Δήμους, Νοσοκομεία και Περιφερειακά Πανεπιστήμια και χρηματοδότηση από την Εταιρεία ASTRA. Η δραστηριοποίηση της Ομάδας συνεχίστηκε με επιστημονικές εκδηλώσεις, στρογγυλά τραπέζια και άλλες δραστηριότητες που αγκαλιάστηκαν από όλα τα μέλη και πραγματοποιήθηκαν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Πάτρα και Ηράκλειο υπό την διοργάνωση των κατά τόπους μελών της Ομάδας.

Παράλληλα καταβλήθηκε σημαντική προσπάθεια και έγιναν εκτενείς συζητήσεις για την μετεξέλιξη της Ομάδας σε Παιδοπνευμονολογική εταιρεία, την μορφή της, το καταστατικό τις διαδικασίες εγγραφής μελών, το αντικείμενο της Παιδοπνευμονολογίας, την αναγνώρισή της ως εξειδίκευσης της Παιδιατρικής και τον τρόπο εκπαίδευσης των νεότερων παιδιάτρων στην Παιδοπνευμονολογία. Για τους νεότερους αρκετά θέματα που σήμερα θεωρούνται αυτονόητα εκείνη την εποχή βρίσκονταν ακόμη σε στάδιο τοκετού, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης με παρόμοια προβλήματα. Ένα από τα πρώτα προβλήματα ήταν να βρεθούν τα από τον νόμο απαραίτητα 21 ιδρυτικά μέλη που να έχουν έστω κάποια από τα στοιχειώδη απαιτούμενα σαν εκπαίδευση και άσκηση στην Παιδοπνευμονολογία. Το έργο αυτό είχε αναλάβει η διοικούσα επιτροπή αποτελούμενη από τους Κατσαρδή Χαράλαμπο, Μαντζουράνη Εύα, Πρίφτη Κώστα, Νανά Χρήστο και Τσιλιγιάννη Φάνη. Μετά από τις παραπάνω εξελίξεις τα μέλη της Παιδοπνευμονολογικής ομάδας στις 6 Δεκεμβρίου 1997 και προχώρησαν στην ίδρυση της «ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  ΠΑΙΔΟΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗΣ  ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ», που εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο με 21 ιδρυτικά μέλη:

Την ίδια μέρα ψηφίστηκε το καταστατικό της και έγινε η εκλογή του πρώτου ΔΣ. αποτελούμενο από τους Κατσαρδή Χάρη ως Πρόεδρο Νανά Χρήστο ως Αντιπρόεδρο,…

Στις 26/1/99 παραλάβαμε από την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία το Training Syllabus in Paediatric Respiratory Medicine, που περιλαμβάνει τις προϋποθέσεις για εκπαίδευση και για εκπαιδευτικά κέντρα στην Παιδιατρική Πνευμονολογία. Όπως μας ζητήθηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας  το κείμενο μεταφράστηκε και η Εταιρεία επεξεργάστηκε τις δικές μας προτάσεις και παρατηρήσεις που παραδόθηκαν στην Παιδιατρική Εταιρεία για να τις υποβάλλει στο ΚΕΣΥ. Παράλληλα έγινε ουσιαστική προσωπική παρέμβαση στο ΚΕΣΥ από τους Θ. Τσιλιγιάννη και Χάρη Κατσαρδή, μετά από πολύ επίπονη προεργασία των υποβληθεισών προτάσεων.

Μερικές ακόμη από τις δραστηριότητες της Εταιρείας:

Η με πρωτοβουλία των Κώστα Πρίφτη και Μιχάλη Ανθρακόπουλου εκπόνηση και δημοσίευση των ομοφωνιών για τον ασθματικό παροξυσμό, την οξεία βρογχιολίτιδα και την οξεία λαρυγγοτραχειοβρογχίτιδα, που απευθύνονται στον παιδίατρο, το γενικό γιατρό ή το γιατρό όποιας άλλης ειδικότητας που αντιμετωπίζει τις πιο πάνω κλινικές οντότητες σε επίπεδο πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας περίθαλψης.

Η επεξεργασία των προτάσεων καθορισμό των κέντρων εκπαίδευσης στην Παιδοπνευμονολογία στην  Ελλάδα για να προταθούν στην ERS.

Η πρώτη συνάντηση της Παιδοπνευμονολογικής Εταιρείας στο Ευγενίδιο Νοσοκομείο με σκοπό τη συζήτηση δύσκολων περιστατικών που μας απασχολούν. Στη συνάντηση αυτή ήταν προσκεκλημένοι, ο κ. Κελέκης, Καθηγητής Ακτινολογίας από την Αθήνα, ο Παιδοχειρουργός κ. Σαλάκος, Επικ. Καθηγητής από την Πάτρα και η κ. Αλεξιάδου Επικ. Καθηγήτρια Παιδοακτινολογίας από την Αθήνα, οι οποίοι και συμμετείχαν με σημαντικά σχόλια.

Η συνάντηση στη Θεσσαλονίκη στις 25 και 26 Φεβρουαρίου 2006 και η δημιουργία ομάδων εργασίας για θέματα Παιδοπνευμονολογίας. Στη συνάντηση αυτή εκτός από το Διοικητικό Συμβούλιο προσκλήθηκαν οι υπεύθυνοι των Παιδοπνευμονολογικών Κέντρων από όλη τη χώρα.

Η μετάφραση στα Ελληνικά – μετά από έγκριση που έλαβε από την GINA η τότε πρόεδρος της Εταιρείας κ Μαντζουράνη – του POCKET GUIDE FOR ASTHMA MANAGEMENT AND PREVENTION GINA 2006,  το οποίο με χορηγία φαρμακευτικών εταιρειών διανεμήθηκε δωρεάν στους Παιδιάτρους.

Επανηλλειμένες προτάσεις και παραστάσεις αυτοτελώς ή σε συνεργασία με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία προς τους αρμόδιους κρατικούς φορείς για την αναγνώριση της εξειδίκευσης της Παιδοπνευμονολογίας στην Ελλάδα. Μετά την προαναφερθείσα αρχική κατάθεση προτάσεων στο ΚΕΣΥ, έχουν γίνει τρεις επιπλέον παρεμβάσεις. Η πρώτη από τον Χάρη Κατσαρδή στην Επιτροπή επεξεργασίας Εξειδικεύσεων της Παιδιατρικής υπό τον καθηγητή Γ. Χρούσο. Η δεύτερη με τριμελή αντιπροσωπεία (Ι. Τσανάκας, Χ. Κατσαρδής και Κ. Πρίφτης) με πρωτοβουλία του Υπ. Υγείας και  η τρίτη, πιο πρόσφατη από τον Χάρη Κατσαρδή μετά από σχετική πρόσκληση του ίδιου Υπουργείου.

Υποστήριξη και συμμετοχή της Εταιρείας και των μελών της σε πλειάδα επιστημονικών εκδηλώσεων Παιδοπνευμονολογίας στην Κρήτη, Αθήνα Πάτρα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Άρτα, καθώς ή σε άλλες πόλεις καθώς και στα συνέδρια “Παιδοπνευμονολογία εν Πλώ “με εμπνευστή τον Χάρη Κατσαρδή ,και συνδιοργάνωση των Νοσοκομείων “ΕΛΠΙΣ” και “Αρτας” υπό την αιγίδα της Εταιρείας μας. Σε όλες τις επιστημονικές εκδηλώσεις της Εταιρείας η συμμετοχή των Παιδιάτρων ήταν αξιοζήλευτη.

Δημιουργία της ιστοσελίδας της Παιδοπνευμονολογικής Εταιρείας με υλικό για Παιδοπνευμονολόγους, Παιδιάτρους και γονείς.

Η Εταιρεία μας με πρόεδρο του ΔΣ τον Θεοφάνη Τσιλιγιάννη, πραγματοποίησε το πρώτο Πανελλήνιο Παιδοπνευμονολογικό Συνέδριο στη Θεσσαλονίκη στις 2 και 3 Οκτωβρίου 2010 Στη συνέχεια διοργανώνει το ετήσιο Παιδοπνευμονολογικό Συνέδριο είτε αυτόνομα είτε σε συνδιοργάνωση με την Παιδοαλλεργιολογική Εταιρεία.

Με όλες της τις δραστηριότητες η Παιδοπνευμονολογική Εταιρεία κατόρθωσε να καταξιωθεί στην συνείδηση των Παιδιάτρων αλλά και των Πνευμονολόγων ενηλίκων, σαν ένας επιστημονικός φορέας με κύρος, με αξιόλογα επιστημονικά μέλη, με εξαιρετική παρουσία στη διεθνή έρευνα και βιβλιογραφία και με σημαντική προσφορά στην συνεχιζόμενη Ιατρική Eκπαίδευση. Νέοι επιστήμονες με άριστες σπουδές γίνονται μέλη της και τιμούν με το έργο τους την επιστήμη της Παιδοπνευμονολογίας προσφέροντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στα παιδιά με αναπνευστικά προβλήματα. Παραφράζοντας ελαφρά τους στίχους από το κλασσικό τραγούδι του L. Armstrong θα έλεγα:

I see young pediatric pulmonologists smile

I watch them grow

They’ll learn much more

Than I’ll ever know

And I think to myself

What a wonderful world!

Φάνης Τσιλιγιάννης